ธาตุ แปลว่า สิ่งที่ทรงสภาพของตนไว้ คือ ไม่เปลี่ยนสภาพต่อไป ปกติใช้หมายถึง องค์ประกอบของร่างกายมนุษย์ ๔ อย่าง คือ
๑. ปฐวีธาตุ ธาตุดิน ได้แก่ ส่วนที่มีลักษณะ แข็ง คือ ผม ขน เล็บ ฟัน หนัง เป็นต้น
๒. อาโปธาตุ ธาตุน้ำ ได้แก่ ส่วนที่มีลักษณะ อ่อน เหลว คือ หนอง เลือด เป็นต้น
๓. เตโชธาตุ ธาตุไฟ ได้แก่ ส่วนที่มีลักษณะ ร้อน คือ ไฟที่ทำให้อบอุ่น เป็นต้น
๔. วาโยธาตุ ธาตุลม ได้แก่ ส่วนที่มีลักษณะ พัดไปมา คือ ลมในท้อง ลมหายใจ เป็นต้น
ธาตุ หมายถึง กระดูก ก็ได้ เช่น เรียกพระอัฐิ ของพระพุทธเจ้าว่า พระบรมสารีริกธาตุ เรียกอัฐิของพระอรหันต์ว่า พระธาตุ เรียกที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุว่า ธาตุเจดีย์