วันรัต อ่านว่า วันนะรัต คือ ผู้ยินดีในการอยู่ป่า, ผู้รักการอยู่ป่า
ของเดิมใช้ว่า พนรัต วันรัต เป็นนามที่ได้มาจากลังกา
สันนิษฐานตามคำแปลว่าคงเป็นสังฆนายกฝ่ายอรัญวาสี
คู่กับพระพุทธโฆษาจารย์ สังฆนายกฝ่ายคามวาสี
นามนี้มีปรากฏครั้งแรกในหนังสือพระราชพงศาวดาร
ในสมัยพระเจ้าจักรพรรดิ ที่มีชื่อเสียงปรากฏเด่นชัด
คือ สมเด็จพระวันรัต วัดป่าแก้ว ซึ่งได้เข้าไปถวาย
พระพรสมเด็จพระนเรศวร ขอพระราชทานอภัยโทษ
แก่ข้าราชการที่ตามเสด็จไม่ทันเมื่อครั้งทำยุทธหัตถี
วันรัต ในปัจจุบันใช้เป็นพระราชทินนามสมเด็จ
พระราชาคณะ เรียกเต็มว่า สมเด็จพระวันรัต
พระมหาเถระผู้จะได้รับพระราชทานนามนี้จะ
ต้องมีความสำคัญมากในด้านภูมิธรรม โดยเฉพาะ
ความเป็นผู้ยินดีในการปฏิบัติกรรมฐาน ยินดีในการปลีกวิเวก
อ้างอิงข้อมูลจาก พจนานุกรม เพื่อการศึกษาพุทธศาสน์ พระธรรมกิตติวงศ์